Update 2

Inmiddels zijn we alweer een aantal weken verder, maar wat kan er veel gebeuren in zo’n korte tijd...

Laten we beginnen waar we in het vorige verhaal geeindigd waren; Sumatra.
Nadat we volledig waren opgeladen bij Lake Toba, vervolgden we onze reis door Sumatra. Bestemming: Padang. Met een busreis van maar liefst 18 uur voor de boeg, hoopten we op in ieder geval wat comfort, maar het tegendeel was helaas waar. Opgepropt in een minivan begonnen we de reis over misselijk makende slingerwegen, vergezeld door Indonesische muziek. We vertrokken s’avonds en hoopten dat de zenuwachtig klinkende melodien snel tot zijn einde zou komen. Helaas begreep de chauffeur niet dat het onmogelijk werd om in slaap te komen en gooide er nog een setje oorverdovende house/dubstep tegen aan, want ons deed trillen in onze stoelen. Of het nou een moskee of een discobus is, aan gejengel ontkom je niet in dit land. Na zo’n 5 uur gingen er gelukkig twee mensen uit, waardoor we wat meer ademruimte kregen en tijdens deze stop heb ik het lot in eigen handen genomen door het volumeknopje van de radio uit te draaien. U kunt zich voorstellen welk level aan frustratie was bereikt.
Gelukkig hadden we vanaf toen nog aardig wat uurtjes slaap gepakt voor de zon opkwam en licht scheen op de schone natuur van Sumatra. We reden door een en al National Parc heen en genoten van de puurheid van de natuur.
Aangekomen in Padang vonden we een fijn, schoon hostel en werden we in de stad ontvangen als ware rocksterren. Waarschijnlijk is het aantal (blanke) toeristen dat deze stad bezoekt, gering, want de gehele gemeenschap begroette ons uitbundig en enthousiast. Als koninklijke leden, liepen we al wuivend door de straten van Padang. Groepen kinderen verzamelden zich om ons heen om Engels te praten en met ons op de foto te gaan. En wat waren we ‘oh so beautifull!!’, met nog net geen staande ovatie, viel er een warme deken van positieve aandacht over ons heen.

Ons vliegtuig vertrok de volgende dag naar Jakarta, waar onze trip door Java en Bali zou starten. We kwamen s’avonds aan, dus kregen nog niet veel mee van het straatbeeld, wel zagen we vanuit de lucht al dat het een inmens grote stad betreft. Overigens kregen we genoeg mee van de regenval, oftewel moesson/hoosbuien/wolkbreuken, die de straten langzaam omtoverde in rivieren.
We hebben nog nooit zulke heftige buien meegemaakt, die onafgebroken, urenlang met bakken uit de hemel kwamen vallen. In het centrum van Jakarta kwamen we aan bij een populair backpackersstraatje, die inmiddels volledig was overstroomd. We hadden beter onze zwemkleding aan kunnen trekken, want we liepen letterlijk tot onze billen door het stromende water! We probeerden onze backpacks enigzins te redden door ze hoger op te tillen, maar waren kansloos tegen de aanval van bovenaf. Dit was zo’n bizarre ervaring. Jammer dat het niet op camera staat, het zou dramatische en tegelijkertijd hilarische beelden hebben opgeleverd.
Het leek er op dat we niet alleen te maken hadden met een moesson en eenmaal in het hostel werden we geinformeerd over een zelfde vooruitzicht voor o.a. Java en Bali de aankomende weken. Het actuele weerbericht beaamde dit en toen we op het nieuws zagen dat duizenden mensen werden geevacueerd, konden we niet anders dan onze route te wijzigen en accepteren dat Java en Bali niet op het menu zouden staan. Althans niet deze reis... ;)
Dit was een domper, maar met de geruststellende gedachte; ‘alles gebeurd met een reden’, boekten we een redelijk goedkoop ticket naar Cambodja, via Singapore. Door alle vliegreisjes die Indonesie met zich mee bracht, werden we gedwongen ons budget van ‘low’ naar ‘lowest’ bij te stellen en moeten we voortaan bij elke uitgave, een blik wagen op onze begroting. Toch blijven we positief en dankbaar dat we hier zijn, hoe lang dat ook duren mag.

Cambodja:
Eindelijk zaten de vliegreizen er op. De aankomende maanden hoeven we alleen nog maar over land te reizen en hebben daarnaast nu veel meer tijd per land te besteden.
We kwamen aan in de hoofdstad Phnom Penh en zoals bij elk nieuw land, waren we onwennig en aftastend. Omschakelen naar deze munteenheid, de gebruikelijke prijzen leren kennen en je een weg banen door de opdringerige tuk tuk- en taxi chauffeurs, brengt aardig wat hectiek met zich mee. De pogingen tot oplichten en geld aftroggelen zijn onvermijdelijk, waardoor Marc steeds on top of his game moet zijn met onderhandelen. We namen de eerste beste bus richting de zuiderlijke kust, Sihanoukville, leidend door onze dringende behoefte aan bounty eilanden en paradijselijke verwennerijen.
In Sihanoukville verbleven we in een prachtig dorpje (Otres Beach) aan zee met bamboe hostels en bungalows, honeymoon style. Ondanks dat er veel backpackers waren, voelde het niet toeristisch en heersde er een gevoel van rust. Na drie dagen liep niet alleen mijn hartje over, maar helaas mijn maag en darmen ook. Twaalf uur lang vocht ik me, in mijn beleving bijna stervende, door de nacht heen. Marc, mijn held, die de hele nacht mijn handje vast hield, over mijn rug aaide en emmers schoon spoelde, maakte deze helse ervaring enigzins dragelijk. Dag drie was ik weer redelijk aangesterkt en toen begon hetzelfde riedeltje bij Marc. Gelukkig kon ik hem nu bijstaan..
Op zaterdag was ook hij weer redelijk hersteld en volgde een gezellige laatste avond bij een gemoedelijk festivalletje in de buurt, samen met het personeel van het hostel waar we sliepen, waar overigens onze dank naar uit gaat voor hun goede zorgen.

We besloten de prachtige stranden in te ruilen voor een stukje cultuur en geschiedenis en keerden terug naar Phnom Penh om daar de ‘Killing Fields’ te bezoeken. We hadden er al het een en ander over gehoord, maar waren achteraf gezien geshockeerd over hoe weinig we bleken te weten van een onwaarschijnlijk pijnlijke periode in Cambodja. De naam Pol Pot en de Rode Khmer was enigzins bekend, maar dat hier gebeurtenissen vergelijkbaar met de Holocaust plaatsvonden was een onvoorstelbare en verschrikkelijke les geleerd....

***

Het bewind van de Rode Khmer was een van de meest radicale en barbaarse herstructeringen van een samenleving, ooit getracht. De steden werden ontruimd, de bevolking werd gedwongen onder een slavendrijversregime en minimaal rantsoen te werken op het platte land. Met als doel om Cambodja te transformeren tot een communistische ‘back to basic’ staat, hoofdzakelijk gebaseerd op het Maoisme.
Iedereen die in steden woonden of gezien werden als intellectuelen (monniken, leerkrachten, artsen, ambtenaren enz.) werden gemarteld en geexecuteerd. Het dragen van een bril, nette kleding, het in bezit hebben van boeken of kennis van een vreemde taal, waren reden genoeg voor executie. Omdat zij kogels wilden sparen, gebruikten ze plattelandsvoorwerpen als sikkels, hamers en bamboestokken om schedels mee in te slaan. Baby’s en kinderen werden tegen een boom dood geslagen.

Behalve het volledig afschaffen van woorden die op individualiteit duidden, werd iedereen bewust in een staat van constante angst en uithongering gehouden. Familie’s werden uiteengerukt en afgeschaft. De ‘Angkar’ (de Organisatie) bepaalde wie zich met wie moest voortplanten en voedde deze kinderen op als kindsoldaten, aan de hand van een weerzinwekkend propaganda. “Familie is iets wat niet gunstig is voor de productie” – Pol Pot.

Langzaam maar zeker werden familieleden een voor een op transport gezet naar een van de vele Killing fields, waar de massagraven te vinden zijn van 2-3 miljoen slachtoffers. Dit is een kwart van de toemalige Cambodjaanse bevolking.

***

Onze emotionele reis door deze tijd begon bij een bezoek aan de beruchte gevangenis S21-Tuol Sleng, dat ooit als school fungeerde. De klaslokalen werden getransformeerd in martelkamers en er werden dagelijks gemiddeld 100 mensen van jong tot oud vermoord, oftewel afgeslacht, na maanden te zijn gemarteld. De Rode Khmer leiders hielden net als de nazi’s, archieven bij en fotografeerden hun barbaarheden en slachtoffers, die nu op een confronterende manier werden tentoongesteld in de gevangenis. Uiteindelijk hebben maar 7 mensen deze gevangenis overleefd, hiervan hebben wij er 2 ontmoet tijdens ons bezoek.
Ook tijdens ons bezoek aan de Killing Fields braken onze harten bij het aanhoren van de uitgebreide audioguide dat ons door het gebied heen leidde. Er heerste complete stilte terwijl elke bezoeker geintrigeerd en op zichzelf, naar de verhalen luisterde. Door overstromingen in het regenseizoen, komen er nog steeds botten uit de grond van slachtoffers, die bij opgravingen niet zijn gevonden.

Het meest bizarre besef is dat locals die 15 jaar ouder zijn dan wij, deze verschrikkelijke tijd hebben meegemaakt. Nog meer verbijsterend is het feit dat pas in 2004 overeenstemming werd bereikt tussen de VN en Cambodja over de vorming van een ‘Cambodja-tribunaal’ dat een aantal grote leiders van de Rode Khmer moest gaan berechten. Dit is lange tijd tegengewerkt omdat Cambodjaanse politici voortkwam en nog steeds voortkomt uit of banden heeft met de Rode Khmer. Corruptie is hier dan ook een complex onderwerp. Momenteel staan een aantal van de grote leiders vanaf 2011 terecht.

De reden dat we dit zo uitgebreid beschrijven is omdat we ontzettend geraakt zijn door deze gebeurtenisl, dat nog eens extra beleving kreeg na het lezen van het non-fictieve boek ‘First they killed my father’ – door Luong Ung. Waar je door de ogen van een 5-jarige, alle gruwelijkheden die er maar konden voorkomen, gedetailleerd kan meebeleven. (Dit boek kan je niet lezen zonder een voorraad zakdoeken)
Daarnaast heeft dit tijdperk een verwoestende uitwerking gehad op de Cambodjaanse maatschappij. Sociale structuren zijn volledig vernietigd, evenals de intellectuelen en middenklasse. Cambodja behoord nu tot een van de armste landen ter wereld en er is nog een lange weg te gaan. De pijn is nog erg voelbaar, maar ondanks deze realiteit ervaren wij Cambodjanen als erg vriendelijk, open en toegankelijk.

Ik ben al een tijd op zoek naar (betrouwbare) ontwikkelingsprojecten, wat nog niet zo makkelijk is gezien de overvloed aan grote commercieel gerichte ‘non-profit’ organisaties die zich in het land bevinden. Weeshuizen worden bijvoorbeeld als middel voor uitbuiting gebruikt, nu de ervaring is dat ‘toeristen’ flink geld neerleggen om vrijwilligerswerk te mogen doen. Er gaat vaak maar een minimaal deel, of helemaal niets, naar de belanghebbenden zelf. Het aantal weeshuizen is tussen 2005 en 2008 met 65% gestegen, ondanks het dalend aantal weeskinderen. Voor arme ouders is een weeshuis een manier om hun kind naar school te laten gaan, maar waar dit voor de korte termijn bedoeld is, blijven de kinderen hier vaak permanent wonen. Er heerst vaak weinig controle, waardoor verwaarlozing en seksueel misbruik niet ongebruikelijk is. Ook komt het voor dat kinderen worden ontvoerd, om vervolgens ‘zielig’ te zijn in het weeshuis, om zo de vrijwilligersstroom te bevorderen.

CHOISE Cambodia (www.choice-cambodia.org)
Via via kwamen we in contact met een kleinschalige goeddoel organisatie, genaamd CHOICE Cambodia. Zij zetten zich in voor extreem armen door middel van het bieden van gezondheidszorg, educatie, vervoer en economische ontwikkeling door het bieden van werkgelegenheid. In de praktijk resulteerd dit in een terrein met opgezette voorzieningen als een medische kliniek dat toegang verleend tot vaccinaties, medicijnen etc. en mondzorg. Op hetzelfde terrein is een schooltje gebouwd speciaal voor kinderen uit extreem arme situaties. Naast de basis, krijgen zij les in verschillende talen, leren werken met computers en krijgen gratis maaltijden en schooltassen- en boeken. CHOICE verzorgt het dagelijkse transport van huis naar school, aangezien zij door afstanden ontmoedigd worden om naar school te gaan. Daarnaast zorgt de organisatie voor voedselpakketten, kleding, solarlicht en het repareren van huizen (zie: krotten). Dagelijks brengen zij schoon drinkwater langs bij de gemeenschappen, aangezien er dodelijke bacterien in het grondwater zitten, waar deze mensen anders van zouden drinken.

Wij hebben meegewerkt met deze organisatie en deze ervaring heeft veel indruk op ons gemaakt. De oprichter is 7 dagen per week volledig aan deze organisatie toegewijd. Vaak levert het maar kleine stappen vooruit op en de middelen zijn afhankelijk van geld en dus donaties. Ze hopen via bekendmaking en introductie van de projecten, op inzamelingsacties en giften. Zo heeft een stel die een tijd heeft meegewerkt een grote truck gedoneerd, waar de kinderen nu op een veilige manier mee kunnen worden vervoerd. Onze gedachten gaan op volle toeren om te bedenken hoe we hier, of bij soortgelijke organisaties, iets kunnen toevoegen.
Voor nu... willen we het schrijnende verleden van Cambodja, de hedendaagse situatie en organisaties als deze, vooral onder de aandacht brengen.

Een beladen verhaal dit keer. Morgen verplaatsen we ons weer (naar Siem Reap) en zullen we hard ons best doen om nieuw leesvoer te ontwikkelen! Overigens hebben we besloten om na Cambodja, toch, een bezoek aan Vietnam te brengen.

Liefs van ons

Foto's volgen nog.....